Ebidensya at Hustisya (part 1)

Ebidensya at Hustisya  (Part I)

Marahan ang bawat tusok ng tulis ng karayom sa itim na tela upang manatiling nakabalanse ang hustisya.

Sa loob ng kakahuyan—

mamamataan ang mga bagay na niluma na ng panahon. Kung hindi ko tanaw ang kubo sa ‘di kalayuan ay iisipin kung hindi pa nararating ng  tao ang lugar na ito. Paakyat, masukal, makitid, maputik at kay tataas ng mga  talahahib na handang humiwa sa kalamnan, may  binuwal na puno ng mangga na marahil sa nagdaang malakas na unos. Gumulong na sa lupa ang mga hinog na bunga nito. Nabubulok at inuuod. Walang nag-atubili na magbaba noon sa bayan para gawing itong pera.

D’yaan na po Sir ang kaisa-isang bahay dito sa tumana, sabay turo sa akin ng isang magbubukid doon. Sige hintayin mo na lang kami dito at kami na ang papasok.

Kuya mamaybay ka lamang sa damo, utos ko. Tumalima rin naman si Sarhento Lope na kumpare niya sa sinabi ko. Nakatutok ang bagong linis na gatilyo ni kuya sa lahat ng bagay na  kanyang abot tanaw. Libangan na niya tuwing umaga ang hagurin iyon ng langis ng makinilya. Doon daw nakasalalay ang buhay niya. Yuon lang daw ang masasandalan niya sa anumang oras sa ganoong klase ng  trabaho. Kaya nga ng ipaalam ko kay Inay na pagpupulis din ang gusto ko ay isang malakas na hindi ang sinagot niya. Lahat ng klaseng pagsawata ay ginawa niya. Tama na daw ang pagkakamali niya kay kuya. Magiging isang Doktor lang daw ako. Matigas si Inay. Bakal ang bawat salitang binibitiwan niya.

Maingat ngunit mabilis ang kanilang pagkilos. Hinahabol namin ang oras. Mahirap abutin ng dilim sa ganoong kalagayan. Patakbong-payuko ang pagsisiyasat namin. Papasukin ko. D’yaan lang kayo muna, utos ni kuya. Naghintay ako. Samantalang si Sarhento ay umikot sa likod. Sisiguraduhin daw niyang walang tao doon.

Lumabas silang magkasabay  na mistulang  blangko ang mukha. Positve. Kaya lang patay na ang  biktima,sabi ni kuya. Alam ko na ang ibig sabihin noon.  Ako na ang bahalang kumilos, mag-imbestiga at mangalap ng ebidensya. Parang may lente ang mata ko na umikot sa paligid. Parang naghahanap ng karayom sa damuhan. Inilabas ko ang digital camera, pinaikot ang voice recorder, sinuot ang gloves.

Mabilis ang dapat ikilos dahil papadilim na. Paparating na rin ang mga kasamahan ni kuya at mga kaanak ng biktima. Walang senyales na nakita ako sa labas kundi ilang pares ng bakas ng sapatos sa kaputikan ng lup. Isa-isa ko itong  kinuhaan ng litrato, isang sigarilyo na hindi pa nauubos ang isinilid ko sa plastic, may isang lumang  tsinelas na walang kapares, mamahaling cellphone na kulay pink, shoulder bag, may balat ng kendi na Mentos, may tuyong balat ng saging. Iba-iba pang mga bagay na sa pakiwari ko ay ‘di naman gaanong makakatulong ang kinunan ko na lamang ng litrato.

Nakalawit ang kalawanging kadena at ang kandado nito sa pintong kawayan. Marahan ko itong itinulak—tumambad sa akin ang isang katawan ng babae. Nasa edad kinse hanggang bente, mahaba ang buhok, maputi at makinis ang balat. Halatang may kaya ito. Wala na itong saplot sa katawan. May tama ng saksak sa dibdib at t’yan.  Duguan.

Gamit ang lakas ng ilaw sa dala kong lente ay siniyasat kong mabuti ang bawat anggulo sa biktima. Mapapansin na matigas na ang namumuong dugo at ang hiwa sa balat ay medyo nangingitim na. Palatandaan ito na may walo hanggang labing-dalawang oras na itong patay. Malamang kaninang bukang-liwayway nangyari ang krimen. Ibinuka ko pa ang mga hita nito. Dikit-dikit ang pubic hair na tanda ng pananamantala. Ngunit walang tanda ng pagkakahiwa sa labya.Maaaring dahil sa estado nito sa buhay ay sanay na ito sa pakikipagtalik. Kung gayon ay maaaring hindi nobyo nito ang gumawa sa kanya dahil kung pumayag lang ito ay buhay pa sana siya.

May roon ding nagkalat na mga gamit  sa paligid na siyang palatandaan na nanglaban ang biktima. Dagdag pa ang mga pasa o hematoma sa braso at hita nito. Bumakat ang bigat sa pagkakahawak sa braso ng biktima. Sinubukan din siguro siyang patayin sa pagsakal dahil nangingitim ang leeg nito o maaaring iyon talaga ang sanhi ng kanyang kamatayan.  Nanigurado lamang na patay na ang biktima. Matitiyak ito sa blood analysis sa lab kung gaano karami ang natitirang haemoglobin sa dugo kumpara sa plasma protein nito. Kapansin-pansin din na ang saksak ng matulis na bagay ay nasa kanang dib-did ang karamihan, dagdag pa ang talsik ng dugo sa papag na kawayan. Masasabing sa trajectory ay kaliwete ang salarin.

Namulot din ako ng maaari pang dagdag na ebidensya. Damit ng babae, pantalon at panty nito, mga nahubad na mamahaling kwintas at sing-sing. Kung gayon ay ‘di pagnanakaw ang motibo nito. May roon ‘din isang brief na maaaring naiwan sa pagmamadali ng suspect. Isa ito sa pinakamatibay na magbibigay ng ebedensiyang dapat pagkaingatan. Pulot-dito at pulot-doon. Lahat ng anggulo sa paligid at kasama na ang bawat detalye ng katawan ng babae ay kinuhaan ko. Kailangang wala akong makaligtaan.

Dok, andyan na ang mga kasama natin, paalaala ni Sarhento. Tumango lamang ako at ibinigay ko na lahat sa kanya ang mga nakolekta ko. Wala pa ako sa posisyon para sa mga ganoong bagay.

Napawi ang kapayapaan.Napalitan ng ingay ang katahimikan ng gabi. Kanya-kanyang kamera ang mga reporter at mga taga-imbestiga. Inulan ng mga tanong si Kuya kung ano ang nangyari at papano niya ito natagpuan. Isang tawag lamang sa telepono ang nagbigay ng lead, ang sinagot nito.

oOo

Tumutulo pa ang pawis sa bote ng San Miguel Beer  na iniabot sa akin ni kuya na hinugot niya galing sa chiller. Sa ganitong mga seryoso at maiinit na usapan ay mas gusto naming magkapatid na pinapalamig ito ng mga hagod sa bawat lunok ng serbesa. Katulad ng dati ay dito kami nagpapalitan ng mga kuro-kuro. Natatandaan ko ay may sampung taon na yata ito ng huli kaming magkausap dito. Iyon ay noong naguguluhan ako kung tatanggapin ko ang alok na libreng pag-aaral ng NYPD at alok na maging parte ako ng Forensic Pathologist nila  nang makapag-tapos ako ng Medecine sa UST.

O ano na? Ganoon pa rin si Kuya kung magsalita. Maikli ngunit malaman ang bawat binibitiwan nito. Anak pala ni Mayor ‘yung biktima. Malamang malaking tao din ang may gawa noon. Kakilala o BF  o Ex nito marahil o ‘di kaya’y nabasted ang suspect. Hukayin mo muna ang background noong biktima bago natin simulan ang pag-iimbistiga sa labas nito.

Wala nga, ‘di pa nagkakaboypren kasi mahiyain daw ito sabi ng Mama niya. Maikli pa rin ngunit malaman ang sinabi ni kuya. Napapaisip ako ng malalim. Gumuho ang lahat ang mga nasa isip ko na teyorya. Mas mahirap ngayon humanap ng suspect dahil lalabas na hindi malapit sa biktima ito. Teka, saan ba huling nakita ang biktima?

Sa school. Kung sa school eh malamang dinukot siya doon. Wala ba nakakita. Asan bodyguard niya o driver niya nang mga oras na iyon. Natanong na ba sila o naimbestigahan? Mga kaibigan sa school, wala bang nakasaksi sa pangyayari?

Bukas titingnan  ko ‘yung anggulong ‘yan? Kwe-kwestyunin natin ‘yung mga gwardiya niya. Mabuti, pero kung pupunta ka na  sa eskwelahan ay magtanong-tanong ka na rin kung meron ba siyang manliligaw.

oOo

Dahan-dahang gumapang ang liwanag ng araw sa mga nagsisiksikang gamit sa eskaparate nang hawiin ni Inay  ang makapal na kurtina sa bintana. Kung bakit kasi hindi na lang itapon ang de-uling na plantsa, mga kaserola at termos. Kung alaala lang ni Itay ang kailangan niya ay sapat naman na siguro ang mga kupas na larawan nila ni Inay sa mga nagsabit sa dingding ng buong kabahayan. Minsan mahirap maunawaan si Inay. Hayaan mo na ‘yan, O kuya mo nasa telepono  at kakausapin ka daw.

Walang makuha sa mga gwardya at mga tao sa school. May nagpapatunay daw na naandoon at naghihintay sila sa eskwelahan ng mga panahong iyon. Maaaring tumakas daw sa  eskwelahan  ang biktima. Kahit mga kaklase ay walang masabi. Kumpleto din ang mga guro at walang absent nang araw na iyon. Ganoon ba? Sunduin mo ako kuya at punta tayo sa morgue. Pero ‘di na tayo aabot dahil nakaburol na ito at isa pa ay hindi pumayag si Mayor na ma-autopsy pa ang katawan.

oOo

Inumin mo muna kuya ang beer mo at baka  hindi mo na mainom pa ‘yan kapag nalaman mo kung sino ang suspect ko. Bakit, si— Mayor ba?

Pwede nga! Kasi nalaman ko na hindi pala tunay na anak ni Mayor ang biktima kuya. Tsaka lahat ng ebidensya ay tumutukoy sa kanya katulad ng brand ng sigarilyong nakita natin sa crime scene. Huling tawag na natanggap sa cellphone. Hindi din niya maipaliwanag kung asan siya ng mga oras na iyon. Tsaka tingnan mo iyung bakas ng sapatos sa lupa na kinunan ko, isa doon ay parang sa brand na Caterpillar ang logo. Sakto sa sapatos na suot ni Mayor. Dagdag pa dito ang history niya. May sexual harassment siyang kaso  ‘diba. Kahit nalusutan niya iyon dati ay baka nagamitan lang iyon ng impluwensya. Maraming tanong eh. Maraming butas. Bakit ayaw niyang ipa-autopsy ang katawan? Isang malaking katanungan pa iyon. Bakit nagmamadali sila ‘atang ipalibing ito. Parang may itinatago o nais pagtakpan.

Sige at isusumite ko itong lahat ng ebidensya at teyorya mo para mailatag agad ang Warrant of Arrest. Pero papano ‘yung DNA Test sa kanya at sa dalawang anak nito na si Rodrigo at Emmanuel, hihintayin pa ba natin iyon? Tatlong Lingo pa daw  ito bago mailabas ang resulta.

Confirmatory na lang ‘yun kuya. Matibay na iyang ebedensya natin kay Mayor. Hindi naman siya tumatangi nang nakwestyon natin at puro abogado na lang daw niya ang bahalang magsalita sa korte. Guilty sigurado iyon o maliban na lang kung… pero sigurado ‘yun.

oOo

Gising.Gising. Narito na ang kopya ng ginawang DNA test, basahin mo…

Positive ‘yan sigurado kuya … Pero kung hindi ay yari si Mayor. Sira na ang pangalan niya. Pero yari din tayo. Sige na, pa-suspense ka pa, sabihin mo na lang kuya—

Si Mayor NEGATIVE… ngunit POSITIVE  ang isang anak niya.

___________________________________________________________________________

“We must have the courage to know the causes of death” *dyeppri